Akademik Veri Yönetim Sistemi
Serttaş A.(Yürütücü), Yolcu H. İ., Alkan U. M., Ünal Y., Yıldırım S., Esen S.
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2016 - 2021
Bu çalışmada, Antalya, Düzlerçamı, Eşenadası Alageyik Üretme İstasyonu’nda
bulunan alageyik populasyonu araştırmanın materyalini oluşturmuştur. Alanda Doğa Koruma
ve Milliparklar Genel Müdürlüğü verilerine göre yaklaşık 120-130 birey bulunmaktadır.
Araştırmada, Alageyiklerin üreme ve yaşama oranları belirlenmeye çalışılmıştır.
Bu amaç için,
- Gebe kalan dişi birey sayıları,
- Doğum yapan dişi birey sayıları (Yavrulu dişi bireyler),
- Doğumdan 12. aya kadar yaşayan yavru sayıları belirlenmiştir.
Bu parametrelerin tespitinde, son yıllarda yaban hayatı çalışmalarında sıklıkla
kullanılan fotokapanlardan faydalanılmıştır. Çalışmada, çiftleşme döneminde 52, çiftleşme
dönemi harici süreçte 32 adet fotokapan kullanılmıştır. Alageyikler çiftleşme dönemlerinde,
erkek bireylerin hazırladığı çiftleşme yalaklarını kullanmaktadırlar. Çiftleşme dönemine
doğru alanda bulunan bu yalaklar tüm alan taranarak tespit edilmiş ve çiftleşme yalaklarını
görecek şekilde her aktif yalak yakınına bir adet fotokapan yerleştirilmiştir. Çiftleşme dönemi
dışında ise sistematik yöntem ile alan 30 adet kareye bölünerek her bir kare içinde belirlenen
uygun noktalara (hayvan geçiş noktaları, barınma veya beslenme noktaları) fotokapan
istasyonları kurulmuştur.
Yapılan izleme çalışmaları sonucunda, üretme istasyonunda Alageyikler dışında farklı
türde hayvanlarında alanı kullandıkları belirlenmiştir. Bu türlerin bazıları alana girip çıkarken
bazıları ise alanı sürekli kullanmaktadır. Alanı geçici olarak kullanan türler karakulak, Yaban
keçisi, Mayıs 2019 yılında birkaç kez görüntülenen Çakal ve bir kez görüntülenen Vaşak
bulunmaktadır. Sürekli kullanan türler ise Domuz, Tilki, Porsuk, Tavşan ve Sansar olarak
belirlenmiştir.
Çiftleşme dönemi boyunca 52 adet aktif yalak tüm çiftleşme dönemi (Eylül-Kasım)
boyunca 4160 fotokapan/gün izlenmiştir. Bu dönemde boğalar yalaklarında uzun süre vakit
geçirmiş, başka boğalarla yalaklarını ve bölgelerini korumak için kavgalar yapmışlardır.
Ancak izlenen 52 yalağın hiçbirinde, tüm çiftleşme dönemi boyunca çiftleşme olmamıştır.
Gebe bireyleri belirlemek için, mart ayı başından haziran ayı sonuna kadar geçen
süreçte fotokapanlar 250 gebe dişi birey görüntülemiştir. Ancak gebe dişi sayısını en fazla
mayıs ayında 8 birey olarak belirlenmiştir.
Doğum yapan dişi bireyleri belirlemek için, fotokapan görüntülerinden mayıs ayından
bir sonraki yılın nisan ayına kadar toplam 991 adet yavrulu dişi görüntülenmiştir. En yüksek
yavrulu dişi görüntülerini ağustos ayında çekilmiş ve bu görüntülerden 14 farklı birey
belirlenmiştir.
Üretme istasyonunda tüm alana yerleştirilen 32 adet fotokapan ile yavrular (15 ay)
14400 Fotokapan/gün izlenmiştir. İlk yavru 26 Mayıs tarihinde görüntülenmiştir. Doğumlar
mayıs sonu, haziran ve temmuz aylarında devam etmiştir. 15 ay boyunca izlenen 2018 yılı
yavrularına ait toplam 4740 adet yavru görüntülenmiştir. En yüksek birey sayısı mart ayında
31 adet olarak belirlenmiştir.
24
Elde edilen bulgularda sürüde dişi ve erkek bireylerin sağlıklı olduğu ve üreme sorunu
olmadığı görülmüştür. 3 yıllık gözlemlerde her yıl en az 25-30 adet yavru dünyaya geldiği
görülmüştür. Mart 2019 yılında yapılan sayımda 2018 yılına ait 31 yavru sayılmıştır.
Yavruların sağlıklı oldukları ve hafta hafta sağlıklı şekilde büyüdükleri 32 adet fotokapan ve
yemliği izleyen güvenlik kameralarından izlenmiştir. 2019 yılında 4 adet birey ölüsü
bulunmuştur.
Sonuç olarak üretme istasyonundaki hayvanlarda üreme ve doğan yavrularda yaşama
gücünde bir sorun bulunmamıştır.