Akademik Veri Yönetim Sistemi
Rahva Teknik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt.1, sa.2, ss.74-83, 2021 (Hakemli Dergi)
Kil ve kil mineralleri çevresel sorunların çözümünde ve inşaat uygulamalarında yaygın olarak
kullanılan doğal bir malzemedir. Bu malzeme; kara ve demir yolu dolguları, havaalanları, toprak ve kaya dolgu
barajları, seddeler ve su kanallarında doğrudan inşaat malzemesi olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu
araştırmada Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Bitlis’in Güroymak ilçesine bağlı Günkırı beldesinden
örselenerek alınan tandır kilinin kimyasal ve mineralojik bileşimi ile zemin indeks ve mühendislik özellikleri
incelenmiştir. Günkırı tandır kili kimyasal, XRD ve SEM analizleri yönünden incelendiğinde, bu kilin illit türü kil
minerali içerdiği belirlenmiştir. Zemin indeks deneylerine göre bu kil ASTM D2487 standartına göre düşük
plastisiteli (CL) kil sınıfına girmektedir. Standart kompaksiyon deneyi sonucunda Günkırı tandır kilinin
maksimum kuru birim hacim ağırlığı ve optimum su muhtevası belirlenmiş, bu değerlerden yararlanılarak
permeabilite, iğne deliği ve dağılma deneyleri yapılmıştır. Yapılan deneylere göre bu kilin geçirimsiz olduğu ve
dispersif özellik göstermediği belirlenmiştir. Sonuç olarak; bu çalışmada kimyasal ve mineralojik bileşimi ile
zemin indeks ve mühendislik özellikleri incelenen Günkırı tandır kilinin mühendislik uygulamalarında
kullanılabilir bir inşaat malzemesi olabileceği ortaya konulmuştur.
Clay and clay minerals are a natural material that is widely used in solving environmental
problems and in construction. It is widely used as a direct construction material in road and railway embankments,
airports, earth and rock fill dams, embankments and water channels. In this research, the chemical and
mineralogical composition, soil index and engineering properties of Günkırı Tandır clay, which was taken from
the Günkırı town of the Güroymak district of Bitlis in the Eastern Anatolia Region, were examined. Its chemical,
XRD and SEM analyzes were examined and it was determined that this clay contained illite type clay mineral.
According to soil index tests, this clay is classified as low plasticity clay (CL) according to ASTM D2487 standard.
As a result of the standard proctor test, the maximum dry unit weight and optimum water content of Günkırı Tandır
clay were determined, and permeability, pinhole and dispersion tests were carried out by using these values. In the
experiments, it was determined that this clay is impermeable and does not show dispersive properties. As a result;
it was concluded that Günkırı Tandır clay, which was examined in this study according to its chemical and
mineralogical composition, soil index and engineering properties, may be a construction material that can be used
in engineering applications.