Türk Evleri Plan Şemaları Üzerine Bir Araştırma: İbradı Evleri Örneği


ÇELEBİ KARAKÖK M. E.

3. Uluslararası Akdeniz Sanat Sempozyumu: Kültürel Mirasın Korunması ve Yaşatılması, Antalya, Türkiye, 24 - 25 Nisan 2018, cilt.1, sa.1, ss.250-260

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.250-260
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kültürel değerlerimizin en önemli öğelerinden birisi mimari miras, mimari mirasımızın en önemli parçalarından birisi de geleneksel Türk evleridir. Geleneksel Türk evleri inşa edildiği 3 kıtaya yayılan coğrafyada geleneksel Türk aile yaşamına özgü temel ve ortak özellikler taşımaktadır. Genelde iki katlı olan Türk evlerinin birinci katında ahır, genel mutfak, kiler, depo vb. servis mekânları bulunurken, ikinci katında yatak odaları yer almaktadır. Hemen hemen her evin bir bahçe veya avlu gibi açık mekânları ile çardak gibi yarı açık mekânları vardır.

 

Diğer taraftan bu evler bulundukları coğrafya, arazi verileri, iklim, malzeme vb. değerlere göre farklılıklar göstermektedir. Örneğin ılıman iklime sahip bir bölgede inşa edilen bir ev ile karasal iklimde inşa edilen evlerin kapalı, yarı açık ve açık mekân oranları farklılık göstermektedir. Dağlık bir bölgede inşa edilen bir ev ile ormanlık bir bölgede inşa edilen bir evin inşa edilen malzemesi farklıdır. Evin inşa edildiği bölgeye göre mimari veriler değişiklik gösterdiği gibi evlerin mekânlarına, yapım tekniğine ve malzemelerine göre farklı yerel terimlerin kullanıldığı da görülmektedir.

Bu nedenle mimarlık literatüründe geleneksel Türk evleri inşa edildiği bölgeye göre isimlendirilmektedir. Örneğin Safranbolu Evleri, Ödemiş - Birgi Evleri, Mardin Evleri, Saraybosna Evleri gibi anılmaktadır.

Bu bağlamda her bölgenin geleneksel Türk evini incelemek ve detaylı analiz etmek gerekmektedir. Bu nedenle bu çalışmada Antalya’nın İbradı İlçesi’nin geleneksel konut mimarisi, geleneksel Türk evinin bilinen ortak özellikleri ile farklılaşan yerele özgün nitelikleri açısından detaylı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kültürel Miras, Geleneksel Türk Evi, İbradı Evleri