Bu çalışmanın amacı çıkarım türleri ve kategorilerinin okuma anlama sürecindeki temel

işlevlerini aç??klay??p örneklerle ortaya koymakt??r. Okuma anlama, sadece metindeki bilgiyle

????????rland??????lamaz ve dilbilimsel süreçlerin uygulanmas??yla elde edilemez. Okuma anlaman??n

hedefi, zihinde uygun durumsal modeli yaratmakt??r. Okuma anlama süreci içerisinde, okurlar

durumsal modeli ve izlenimleri zihinde canland??????rlar. Metnin sa??lad?????? bilgi, durumsal

modelin olu??turulmas??nda yetersiz kalaca???? için, metinden gelen bilginin okuyucular??n öncül

bilgi kaynaklar?? taraf??ndan tamamlanmas?? veya geni??letilmesi, ayn?? zamanda da bu bilgilerle

uyumlu hale getirilmesi gerekir. Bu süreçte farkl?? ç??kar??m türlerine ihtiyaç duyulur ve bu

sürecinin yap??land??????lmas?? büyük ölçüde okuyucular??n ç??kar??mda bulunabilme becerisine

ba??????????r, çünkü metin içerisindeki farkl?? bölümler aras??ndaki ili??kileri fark etmek ve bunlar??

birbirleriyle ili??kilendirmek gerekir. Gerek okuma anlama etkinli??i esnas??nda gerekse de

sonras??nda okuyucular, metni tutarl?????????? ve ba??da????kl?????? olan bir ??ekilde yorumlay??p anlamak için, fark??nda olarak veya olmadan birçok ç??kar??mda bulunurlar. Metnin, gerek lokal gerekse

de global düzeyde tutarl?????????? olan bir ??ekilde yorumlan??p anla????lmas?? isteniyorsa, hem ba??lant??

hem de genişletme veya tamamlama çıkarımlarına gereksinim duyulur. Çıkarım türleri ve

kategorileriyle ilgili çalışmalara bakıldığında genel olarak bilgi kaynağına bağlı olarak farklı

çıkarım türleri ve kategorileri ortaya konulmaktad??r.