Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Sürdürülebilir Tedarikçi Seçimi ve Bir Uygulama


Creative Commons License

ECEMİŞ O., YAYKAŞLI M.

The Journal of Academic Social Science, sa.83, ss.382-399, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Tedarikçi seçimi; firmanın faaliyet gösterdiği sektöre, hedeflerine, coğrafi konumuna, finansal yapısına, bağlı olarak değişen nitel ve nicel kriterleri barındıran bir çok kriterli karar verme problemi olduğu ifade edilebilir. Bu çalışmada Endüstriyel Mutfak Sektöründe faaliyet gösteren ithalatçı bir firmanın tedarikçi seçim süreci AHP ve Gri İlişkisel Analiz yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. İşletmenin tedarikçi seçimi kararları gözlemlenmiş ve karar kriterleri benzer çalışmalar da incelenerek tespit edilmiştir. Uygulama kısmı iki aşamadan oluşmuştur. İlk aşamada literatürde kullanılan kriterler incelenmiştir. Buna göre stratejik performans ve organizasyonel performans olmak üzere iki ana kriter belirlenmiştir. Stratejik performans kriterleri imalat firmalarını değerlendirilmesinde maliyet, kalite, zaman, esneklik kriterleri ve buna bağlı alt kriterlerdir. Organizasyonel kriterler ise firma ile tedarikçi firma arasındaki sürdürülebilir uyumu belirleyen kültür, teknoloji ve risk kriterleri ve bunlara bağlı alt kriterlerdir. Stratejik performans kriterleri ve Organizasyonel performans kriterleri toplamda 25 adet alt kriterden oluşmaktadır. Kriter ağırlıkları Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemiyle belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre Organizasyonel Kriterler daha önemli olduğu ve en önemli üç kriterin ise Kalite uygunluğu, Teknik ve Tasarım kapasitesi, Üretim Tesisleri / Yetenekleri olarak ifade edilebilir. Firmanın çalışmayı öngördüğü 13 tedarikçi firma; geleneksel, sürdürülebilir yaklaşıma ek olarak ikinci düzey alt kriterlerde Çevresel anlayış, Sosyal sorumluluk kriterleri ile Gri İlişkisel Analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir.

Supplier Selection; It can be stated that there are many criteria decision making problems that contain qualitative and quantitative criteria, depending on the sector, targets, geographical location, financial structure of the company. In this study, the supplier selection process of an importing company operating in the Industrial Kitchen Sector was carried out by using AHP and Gray Relational Analysis method. Company selection decisions were observed and decision criteria were determined by examining similar studies. The application part consists of two stages. In the first stage, the criteria used in the literature were examined. Accordingly, two main criteria are defined as strategic performance and organizational performance. Strategic performance criteria are cost, quality, time, flexibility criteria and related sub-criteria in the evaluation of manufacturing firms. Organizational criteria are the culture, technology and risk criteria that determine the sustainable adaptation between the company and the supplier. Strategic performance criteria and organizational performance criteria consist of 25 sub-criteria. Criterion weights were determined by Analytical Hierarchy Process (AHP) method. According to the findings, the organizational criteria are more important and the most important three criteria can be expressed as Quality Conformity, Technical and Design Capacity, Production Facilities / Capabilities. The company is expected to work with 13 suppliers; In addition to the traditional, sustainable approach, environmental awareness in the second level sub-criteria was assessed by the Social Responsibility criteria and the Gray Relational Analysis method.