Türkiye’nin Güney Sahilinde Yer Alan Dört Şehrin Hava Kalitelerinin İncelenmesi


Tepe A. M., Doğan G.

Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, cilt.7, sa.3, ss.585-595, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

Hava kalitesi yönetimi kapsamında 2008 yılında başlayan Avrupa Birliği direktifleri ile uyum süreci 2019 yılı itibariyle sonlanacaktır. Bu süreçte illerimizde hava kalitesi izleme istasyonları kurulmuş ve yönetmeliklerimiz AB direktiflerine uygun hale getirilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’nin güney sahilinde yer alan Adana, Antalya, Hatay ve Mersin illerinde bulunan hava kalitesi izleme istasyonlarından alınan PM10 ve SO2 verileri karşılaştırılmıştır. Akdeniz’e komşu olan bu iller benzer coğrafi özellikler taşımaktadırlar. Bu şehirler evsel ısınma, motorlu taşıt emisyonları, deniz tuzu ve farklı düzeylerde de olsa çöl tozlarından etkilenmektedirler. 2008-2016 yılları arasını kapsayan hava kalitesi veri seti kullanılarak, illerdeki mevsimsel ve gün içi değişimler incelenmiştir. İncelenen illerdeki sonuçlara göre dört ilimizde de yıllık ortalama PM10 konsantrasyonlarının AB direktiflerinde verilen sınır değerlerden yüksek olduğu tespit edilmiştir. PM10 konsantrasyonlarının kış aylarında yaz aylarına göre istatistiksel olarak yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu durumun kış aylarında artan evsel ısınma kaynaklı emisyonlardan kaynaklandığı ve kış aylarında etkili olan inversiyonun PM10 konsantrasyonlarında görülen bu yükselmede önemli bir etkisinin olduğu görülmüştür. Gün içi değişimler incelendiğinde ise Adana haricindeki illerde PM10 değerlerinin trafiğin yoğun olduğu sabah ve akşam saatlerinde yükseldiği belirlenmiştir. Adana’da ise sadece trafiğin yoğun olduğu akşam saatlerinde PM10 konsantrasyonlarının yükseldiği görülmüştür. Bunun Adana’daki istasyonun çevresinde bulunan fabrikaların PM10 konsantrasyonlarına olan etkisinden kaynaklandığı belirlenmiştir.