Bayesci Olasılık. Alacakaranlıktan Günışığına Yolculuk


Creative Commons License

KORKMAZ A., Avar A.

Innovation and Global Issues in Social Sciences 3, Antalya, Türkiye, 26 - 29 Nisan 2018, cilt.-, ss.6622-666

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: -
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.6622-666
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

John Locke’a (1632-1704).göre, Tanrı, evrenin kimi bölümlerini kesin bir biçimde bilelim diye günışığında, öteki bölümlerini ise olası biçimde bilelim diye alacakaranlıkta düzenlemiştir. Evreni olası ya da kesin bilme etkinlikleri öznel olasılık ile ilgilidir; çünkü bu olasılık bir önermeye iliştirilir ve onun kesinliğe ne ölçüde yakın olduğunu gösterir. Söz konusu olasılık eşsözler için en yüksek değer olan 1’e, çelişkiler için ise en düşük değer olan 0’a eşit olur. Öteki önermelere ilişkin öznel olasılıklar ise 0 ile 1 arasında değerler alır. Öznel olasılığın kişiden kişiye değişen türüne ruhbilimsel, kanıttan kanıta değişen türüne ise mantıksal olasılık denir. Bunlar bir önermenin günışığına ne ölçüde yakın olduklarını gösteren sayılardır. Bu iki olasılık da Bayesci olasılığın temellerini oluşturur. Bu iki olasılığı birleştiren Bayesci olasılık bir önermenin alacakaranlıktan günışığına yolculuk etmesine katkı sağlayarak tümevarımsal düşünmenin olmazsa olmaz bir aracı olarak görev yapar.

According to John Locke (1632-1704), God has set some things in broad daylight in order for letting us know them certainly and has set some things in twilight for letting us know them probably. The activities to know nature is related to subjective probability; because this probability is attached to a proposition and denotes the degree of its closeness to certainty. The mentioned probability is maximally equal to 1 for tautological sentences, it, however, is minimally equal to 0 for contradictory propositions. The subjective probabilities attached to the other propositions take the values between 0 and 1. One kind of subjective probability changing according to the evidence is called logical probability and the other kind of it is called psychological probability which changes from one person to another. Bayesian probability unifies these two kinds of subjective probability and helps as a tool for the journey of our knowledge from twilight to daylight.