Akademik Veri Yönetim Sistemi
6 th International Congress of Eurasian Social Sciences , Muğla, Türkiye, 13 - 16 Mayıs 2022, ss.227-236
Günümüzde hızlı yaşanan değişim ve dönüşümler ekonomik büyümenin öncelikli konularında da etkisini
göstermiş ve ihracat paylarının artırılması, rekabetçi yeteneklerin geliştirilmesi gibi konular ekonomik büyümede
önemini ve ağırlığını artırmıştır. Genel olarak ifade edilirse, ülkelerin ihracat performansları, illerin/bölgelerin
özelliklerine göre farklılaşmakta ve sektörlerin kendi iç dinamikleri faktör olarak etki edince bütünüyle farklı
sonuçlar ortaya koymaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de il düzeyinde tarım dışında kalan sanayi sektörlerinin (Çelik,
Çimento, Cam Seramik ve Toprak Ürünleri, Demir ve Demir Dışı Metaller, Deri ve Deri Mamulleri, Diğer Sanayi
Ürünleri, Elektrik ve Elektronik, Halı, Hazır giyim ve Konfeksiyon, İklimlendirme Sanayi, Kimyevi Maddeler ve
Mamulleri, Madencilik Ürünleri, Makine ve Aksamları, Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri, Otomotiv Endüstrisi,
Tekstil ve Hammaddeleri) 2021 yılı ihracat performansları Çok Kriterli Karar Verme yöntemleriyle incelenmiştir.
Sektörlere ait veriler Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) web sitesinden elde edilmiştir. TİM verilerine göre
Türkiye'de 2021 yılında 81 ilin 77’sinde bir önceki yıla göre ihracat performansında artış gözlenmiştir. Çalışmada
kullanılan kriterler (sektör satış ihracat rakamları) Entropi yöntemiyle ağırlandırılmıştır. Çok Kriterli Karar Verme
yöntemlerinden Multi-MOORA, VIKOR, WASPAS, TOPSİS (lineer ve vektörel normalizasyon) yöntemleri R
programında bulunan MCDM kütüphanesi kullanılarak uygulanmıştır. Entropi yönteminden elde edilen bulgulara
2021 yılı ihracat değerlerinde en önemli üç kriter Halı Sektörü (%9,44), Hazır Giyim ve Konfeksiyon sektörü
(%8,37), Deri ve Deri Mamulleri sektörü (%8,23) satış rakamlarıdır. Multi-MOORA, VIKOR, WASPAS, TOPSİS
yöntemleri bulgularına göre en başarılı il İstanbul’dur. En başarılı olan İstanbul’u Gaziantep, Kocaeli, Bursa, İzmir
ve Ankara takip etmiştir. Çalışmanın sonunda bu çalışmadaki kısıtlar ve elde edilen bulgulara göre öneriler
sunulmuştur.
Increasing the share of exports with rapid changes and transformations and developing competitive capabilities
are among the priority issues of economic growth. Generally speaking, export performances of countries are
affected at different levels by the internal dynamics of provinces/regions and sectors. The aim of this study is to
determine the industrial sectors (Steel, Cement, Glass Ceramics and Soil Products, Ferrous and Non-Ferrous
Metals, Leather and Leather Products, Other Industrial Products, Electricity and Electronics, Carpet, Ready-made
Clothing and Apparel, Air Conditioning Industry, Chemicals and Products, Mining Products, Machinery and
Accessories, Furniture, Paper and Forest Products, Automotive Industry, Textile and Raw Materials) export
performances for 2021 are examined by Multi-Criteria Decision Making methods. Sectoral data were obtained
from the Turkish Exporters Assembly (TIM) website. According to TIM data, an increase in export performance
was observed in 77 of 81 provinces in Turkey in 2021 compared to the previous year. Multi-MOORA, VIKOR,
WASPAS, TOPSIS (linear and vectorial normalization) methods, which are among the Multi-Criteria Decision
Making methods, were applied using the MCDM library in the R program. According to the findings obtained
from the entropy method, the most important three criteria in 2021 export values are the sales figures of the
Carpet Industry (9.44%), the Ready-to-Wear and Apparel industry (8.37%), and the Leather and Leather Products
industry (8.23%). According to the findings of Multi-MOORA, VIKOR, WASPAS, TOPSIS methods, Istanbul is the
most successful city. Gaziantep, Kocaeli, Bursa, Izmir and Ankara followed the most successful Istanbul. At the
end of the study, the limitations of this study and recommendations according to the findings are presented.