Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Türk Dünyası’nda İlmi Araştırmalar Sempozyumu, Bişkek, Kırgızistan, 29 - 31 Mayıs 2016, ss.485-489
Özet
Türk akademisinde sosyal bilimlere genel bir bakışla, kuramsal zemini oluşturan kavramların ve tarihçenin daha çok Batı kaynaklarından ya da bunların üzerine inşa edilmiş akademik çalışmalardan aktarıldığı veya tercüme yoluyla Türkçe'ye kazandırıldığı gözlemlenmektedir. Bu durum, Türklerin geçmişte bilimle ve sanatla uğraşmadıkları, etkileşimde bulundukları kültürlerden aldıklarıyla bir uygarlık oluşturduklarına dair bir algıyı doğurmaktadır. Oysa Türklerin özgün eserleri, özellikle yönetim bilimi, siyaset bilimi, halkla ilişkiler gibi disiplinlerde günümüze ışık tutar niteliktedir. Bu eserlerin başlıcalarından ilk Türk siyasetnamesi Kutadgu Bilig, kamusal alanda var olan sosyal kurumlara dair içerdiği bilgilerle öne çıkar.
Kutadgu Bilig, göçebelikten yerleşikliğe, Kök-Tengri inancından İslam'a önemli dönüşümlerin izlerini, etkilerini ve sonuçlarını yazılı bir kaynak olarak günümüze aktarmaktadır. "İdeal devlet" arayışında bir siyasetname olarak Kutadgu Bilig, adalet, saadet/devlet, akıl/bilgi ve kanaat/akıbet kavramları arasındaki ilişkileri irdeler. Eser devletin (mülkün) temeline adaleti koyan, yöneten-yönetilen ilişkisini ‘haklar ve görevler’ bağlamında ele alan, ‘töre’yi hükümdarlıktan üstün tutan bir anlayışla; asker-hazine-halk-adalet olgularını ve karşılıklı ilişkilerini ‘bir bütünün parçaları’ olarak açıklamaktadır.
Bu çalışma, günümüz devletleri tarafından uygulanan, en azından uygulanmak istenen; kamusal ilişkileri iyiye doğru taşıyacak politikalara asırlar öncesinden ışık tutan Kutadgu Bilig’in, bir yönetim unsuru olarak halkla ilişkileri düzenleyen yönlerine kapı aralamak amacındadır. Çalışmada, özel olarak Kutadgu Bilig’de siyasi-yönetsel yapı ile toplumsal kesimler arasındaki ilişkilere odaklanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kutadgu Bilig, Devlet, Yönetim, Yöneten-yönetilen ilişkisi, Halkla İlişkiler