Yaşlı Yetişkinlerde Ruh Sağlığı Okuryazarlığını Yordayan Faktörler: Toplum Temelli Kesitsel Bir Çalışma


Creative Commons License

Karaçar Y., Çaynak S., Boyacıoğlu N. E., Meriç M., Öz F.

7. Uluslararası 11. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi, Ankara, Türkiye, 18 - 20 Ekim 2023, ss.467-468

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.467-468
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş: Küresel nüfus yaşlandıkça yaşlı yetişkinlerin ruh sağlığı hizmetlerine olan ihtiyacı da giderek artmaktadır. Yaşlı yetişkinlerin ruh sağlığını geliştirmenin önemli bileşenlerinden biri ruh sağlığı okuryazarlığının artırılmasıdır.

Amaç: Yaşlı yetişkinlerin ruh sağlığı okuryazarlığı düzeylerini belirlemek ve yordayan faktörleri incelemektir.

Yöntem: Kesitsel tasarımdaki bu araştırma Ekim- Aralık 2022 tarihleri arasında Türkiye’de toplum ortamında yaşayan 65 yaş ve üzeri yaşlı yetişkin arasından amaçlı örnekleme yöntemiyle dahil edime kriterlerine uyan 410 katılımcı ile yürütülmüştür. Veriler, “Bilgi Formu” ve “Mental Health Literacy Scale” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistikler, Pearson korelasyon analizi, bağımsız örneklem t-testi ve ANOVA testi kullanılmıştır. Ruh sağlığı okuryazarlığının yordayıcılarını belirlemek için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.

Bulgular: Ruh sağlığı okuryazarlığı ölçeği toplam puan ortalamasının 104.41 (SD 11.38) olduğu saptanmıştır. Ruh sağlığı okuryazarlığının anlamlı yordayıcıları; 65-69 yaş grubu, kadın, üniversite mezunu, yüksek gelir düzeyi, sağlık profesyonelinden bilgi almak, ruh sağlığına ilgi duymak, çevrede ruhsal hastalık tanısı alan bireylerin olması, sağlığı iyi olarak algılamaktır.

Sonuç: Yaşlı yetişkinlerin ruh sağlığı okuryazarlığının düşük düzeyde olduğu ve yaş, cinsiyet, eğitim durumu, gelir düzeyi, bilgi kaynağı, ruhsal hastalık tanısı olan yakınının olması ve sağlığı algılama durumu gibi değişkenlerin ruh sağlığı okuryazarlığını etkilediği belirlenmiştir. Hemşireler, yaşlı yetişkinlerin ruh sağlığı okuryazarlığı düzeylerinin artırılmasına yönelik toplum temelli eğitim ve müdahale çalışmalarına odaklanmalıdır.

Introduction: Aging global population increased the need for mental health services for older adults. Mental health literacy (MHL) is one of the important components of improving the mental health of older adults.

Aim: To determine the MHL levels of older adults and the predictive factors of MHL.

Method: This cross-sectional study was conducted between October-December 2022 on 410 voluntary older adults aged 65 years and above. Information form and Mental Health Literacy Scale were used for data collection. Descriptive statistics, Pearson’s correlation analysis, independent sample t-test, ANOVA, and multiple linear regression were used to analyze the data.

Results: The significant predictors of MHL in older adults were 65-69 years of age, female gender, being a university graduate, having an income more than expenses, receiving information from a health professional, interest in mental health, presence of family members with mental disorders and good perception of health.

Discussion: The study found that the older adults had low level of MHL, which was influenced by age, gender, education, income, source of information, health perception, and presence of family members with mental disorders. Nurses should focus on community-based education and interventions to increase the MHL levels of older adults.