Cucurbita cinsi içerisinde türler arası melez olanaklarının araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: Ahmet Sırrı Şensoy

Danışman: NURGÜL ERCAN

Özet:

Bu çalışmada, Cucurbita cinsine ait, Cucurbita pepo, Cucurbita moschata ve Cucurbita maxima türlerinden farklı kabak türleri birbirleri ile melezlenmiş ve bu melezlerden hangilerinin çimlenme kabiliyetinde olan tohumlar oluşturabildiği hangilerinin oluşturamadığı incelenmiştir.Çalışmanın başında yapılan SEM incelemesinde çalışmada kullanılan türlere ait polenlerin büyüklük olarak az çok birbirlerinden farklılıklar göstermekle birlikte tip olarak benzer oldukları görülmüştür.Tozlamadan 25-45-60-90-120 dakika sonra pistiller bitkilerden alınarak FAA fiksatifine alınmışlar ve floresan mikroskop altında yapılan incelemede tozlamadan 90 dakika sonra polen tüplerinin stilden ovaryuma girdikleri tespit edilmiştir.C. maxima, C. moschata ve C. pepo türleri arasında yapılan melezleme çalışmalarında Cucurbita moschata türünün Cucurbita pepo ve Cucurbita maxima ile melezlemelerinden tohum elde edilebilirken, Cucurbita pepo türünün Cucurbita maxima ile yapılan her iki yöndeki melezlemelerinden de fertil tohum elde edilememiştir.Tohum elde edilemeyen melezlemeler stigmatik yüzeyden 2 mm ve 5 mm kesilerek tekrarlanmış, tozlamadan 4 saat sonra alınan pistiller FAA çözeltisine konulmuşlardır.Floresans mikroskobu altındaki incelemelerde tohum elde edilebilen ve edilemeyen kombinasyonların stigmaları kesilen ve kesilmeyen pistillerinde incelemelerde bulunulmuş, C. maxima ve C. pepo türleri arasındaki melezlemelerde tohum elde edilememesinin nedeninin stigmada ya da stil içerisinde polen tüpü gelişimi ile ilgili bir uyumsuzluktan kaynaklanmadığı tespit edilmiştir.