Antalya karanfil seralarında bor beslenmesi durumunun ve bor beslenmesindeki bazı önemli faktörlerin etkilerinin araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Öğrenci: Gözde Özipek Toktok

Danışman: MUSTAFA KAPLAN

Özet:

Bu araştırma iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda Antalya Bölgesindeki seralarda yetiştirilen karanfil bitkisinin özellikle bor olmak üzere beslenme durumları araştırılmıştır. Bu amaçla belirlenen karanfil seralarından üç farklı büyüme döneminde toprak ve yaprak örnekleri alınmıştır. Toprak örneklerinin alınabilir bor kapsamlarının I. dönemde 0.17-2.63 mg/kg,, EL dönemde 0.26-4.12 mg/kg, ve m. dönemde ise 0.24-4.68 mg/kg değerleri arasında değiştiği; bitki örneklerinin ise, I. dönemde 45.96-158.22 ppm, II. dönemde 54.02-224-37 ppm ve HI. dönemde 62.06-233.16 ppm değerleri arasında değiştiği belirlenmiştir. Topraktaki yarayışlı bor ile toprakların N, P, K, Ca, Cu, EC değerleri arasında pozitif, pH ve Fe arasında negatif önemli ilişkiler belirlenmiştir. Araştırmanın ikinci kısmında ise, bor beslenmesini olumsuz etkileyen bazı faktörlerin farklı karanfil çeşitlerinde bor alımına etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla kurulan saksı denemesinde farklı kireç içeriğine sahip 3 toprağa (%1.6, %10.4 ve %23 CaCOs), 2 bor düzeyi (0 ve 5 ppm B) uygulanarak, 3 karanfil çeşidi yetiştirilmiştir. Deneme 5 tekerrürlü olarak kurulmuş ve tesadüf blokları deneme desenine göre planlanmıştır. Deneme sonucunda toprağa bor uygulanmasının, çeşit-kireç ve çeşit-bor interaksiyonlarının ve çeşit faktörünün toprakların ve karanfil bitkisinin bor kapsamları üzerine önemli etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Bor uygulaması hem toprağın hem de bitkilerin bor kapsamlarım yükseltmiş ve aynı zamanda bitkide önemli derecede çiçek adedi artışına neden olmuştur. Kuru madde verimi üzerine sadece çeşit faktörünün önemli etkisinin olduğu saptanırken, sap uzunluğu üzerine ise hem çeşit hem de kireç faktörlerinin önemli derecede etkisinin olduğu belirlenmiştir. Çeşit-kireç interaksiyonunun yaprakların N, P ve Fe kapsamları üzerine, çeşit-bor interaksiyonunun yaprakların N ve Zn kapsamları üzerine ve kireç-bor interaksiyonunun ise yaprakların Fe ve Mn kapsamları üzerine önemli etkilerinin olduğu bulunmuştur. Toprağa bor uygulamasının toprağın Mg kapsamı üzerine, çeşit-bor interaksiyonunun toprağın Fe kapsamı üzerine önemli etkisinin olduğu saptanmıştır.