Neapolis Nekropolü

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Öğrenci: Banu Özdilek

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): NEVZAT ÇEVİK

Özet:

Bey Dağları Yüzey Araştırmaları? kapsamındaki çalışma alanının sınırlarını kuzeydeTermessos, güneyde Kemer, güneybatıda ise Saraycık (Kithanaura) oluşturmaktadır. Çoğuyeni olmak üzere pek çok irili ufaklı yerleşim ve kalıntı tespit edilmiştir. Bu yerleşimlerin enönemlilerinden biri de arkeolojik kalıntıları ilk kez tarafımızdan çalışılan Neapolis'tir.Neapolis'in yerleşim ve nekropol alanlarında daha önce hiç biri yayınlanmamış olan 1 odamezar, 1 aedikula/arkosolium mezar, 26 lahit, 12 kaya lahdi, 1 bağımsız ostothek ve 4 adet dekaya ostotheği saptanmıştır. Mezar özellikleri ve yazıtlar ışığında mezarların tamamınınRoma dönemine ait olduğu ve muhtemelen Bizans Dönem'de de kullanılmış olabileceklerianlaşılmıştır.Günümüzde de, yerleşime ulaşımını sağlayan ve iki yanında lahitler, kaya lahitleri veostothekler içeren antik şehir / mezarlık yolu, kuzey-güney doğrultusunda sarp kayalıkboyunca yükselerek uzanmaktadır. Kent girişinde 5 kaya lahdi, 4 tane de lahit bulunmaktadır.Yerleşim yamacında başlayan mezarlar gruplar halinde, yol boyunca dizilmişlerdir. Yerleşimalanına ulaşıldığında, ana mezarlık son bulur. Mezarlık yolundaki asal nekropol dışında,yerleşim alanının değişik noktalarına dağılmış az sayıda bağımsız lahit ve kaya lahdi yanındabir aedikula ve bir de oda mezar bulunmaktadır. Tek sıralı ve tek taraflı mezarlarla birlikteuzayan yol, yerleşim kalıntılarının başladığı yerden itibaren çatallanıp devam eder. Lahitler,kayalık ve eğimli arazide kısmen yapay teraslamalar, kısmen ana kayaların düzeltilerekoluşturulduğu platformlar üzerine yerleştirilmişlerdir. Yerleşimde bulunan toplam 38 lahdin16 tanesi mezarlık yolu boyunca sıralanmaktadır. 18 lahit, 3 khamosorion olmak üzere,toplam 21 mezarda, Pisidia Bölgesi için karakteristik olan kalkanlı-tabula ansatalı bezemeformunun tercih edildiği görülmektedir. Yaygın kalkanlı bezeme yanında, kült unsurları, büst,girland gibi bezemelerin de Neapolis mezarlarında kullanıldığı görülmektedir.Bu çalışmayla ilk kez detaylıca ele alınan Neapolis Nekropolü, farklı mezar tiplerinibarındırması yanında, çevre yerleşimlerde saptanamayan, ölü kültüne ilişkin bazı özgünverileri bulundurması nedeniyle de önem taşımaktadır.Konumu ve doğal çevresi ile stratejik açıdan önemli olan yerleşimin, yoğun işlik buluntusunedeniyle bağcılık, zeytincilik yanında hayvancılığa dayalı bir üretimle beslendiğianlaşılmaktadır. Termessos'un uç kalesi olarak, çoğunluğunun asker olduğu varsayılanyerleşim halkının mezarlarında kalkan bezemeli lahitlerin varlığı da hem bu anlamda hem dePisidia geleneğinin baskın olduğu bölgede olma nedeniyle doğal görünmektedir. Yerleşimzenginlerinin ve yöneticilerinin ise yukarıda sözü edilen tekil anıtsal mezarlara gömülmüşolmaları gerekmektedir.