Seksüel ve opomiktik üreyen bazı arabis türlerinin in vitro rejenerasyonu, genetik transformasyonu vesitolojik özelliklerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Öğrenci: Kemal Melik Taşkın

Danışman: KENAN TURGUT

Özet:

Bu çalışmada bazı Arabis türlerinin {A. drummondii, A. holboellii ve A. gunnisoniand) üreme biyolojileri ile in vitro rejenerasyon yetenekleri ve Agrobacterium tumefaciens aracılığı ile genetik transformasyonları araştırılmıştır. In vitro rejenerasyon çalışmalarında, farklı Arabis türlerinin steril şartlarda çimlendirilmiş bitkilerden alınan yaprak, kotiledon, hipokotil ve kökler ile saksılarda yetiştirilmiş bitkilerinden alınan olgunlaşmamış embriyoları, değişik bitki büyüme düzenleyiciler (6- benzilaminopurin, Thidiazuron, a-naftalen asetik asit ve 2,4-diklorofenoksi asetik asit) eklenmiş Murashige ve Skoog (MS, 1962) ortamlarındaki rejenerasyon kapasiteleri incelenmiştir. Kallus oluşumu 10 gün içerisinde başlamıştır. Adventif sürgünler, kültürün 4. haftasından itibaren oluşmuştur. Organogenez hipokotil, kök ve olgunlaşmamış embriyolardan Arabis bitkisi türüne bağlı olarak meydana gelmiştir. Sürgünler %1 oranında sukroz içeren V2 MS besin ortamında köklendirilmiştir. Bu rejenerasyon protokolü daha sonra transgenik Arabis gunnisoniana bitkisi elde etmek için kullanılmıştır. Transformasyon çalışmalarında ise in vitro'da. steril şartlarda çimlendirilmiş A. gunnisoniana bitkilerinden alınan hipokotil eksplantları, pBJ40 taşıyan Agrobacterium tumefaciens susu ile ko-kültive edilmiştir. Transgenik sürgünler 50 mg/1 Kanamisin içeren MS besin ortamlarında seçilmiştir. Kanamisin'e dirençli sürgünlerden elde edilen bitki DNA'lannda NPTII geninin varlığı PCR ile onaylanmıştır. Sitolojik araştırmalarda ovul- temizleme yöntemi ile embriyo kesesi gelişimi ve flow sitometri analizleri ile Arabis türlerinin tohum meydana getirme şekilleri ortaya çıkarılmıştır. Apomayotik embriyo kesesi gelişimi Taraxacum tip diplospori ile meydana gelmiştir. Flow sitometrik tohum analizi ise tohumların pseudogami ile oluştuğunu göstermiştir.